SAMSUN Üniversitesi Meteoroloji Mühendisliği’nden Doç. Dr. Hakan Aksu, Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün 3 aylık sıcaklık ve yağış datalarını değerlendirip, “Çok enteresan bir durum ile karşı karşıyayız. Birebir anda bütün kuraklık şiddetlerinin, tıpkı ülkede farklı yerlerde görünmesi; çok seçkin bir durum. Şu an ülkemizde inanılmaz kurak durumu da olağan durum da yaşanıyor. Kuraklık; bizim iklimimizin bir parçası” dedi.
Samsun Üniversitesi Özdemir Bayraktar Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakan Aksu, kuraklığın son yıllarda Türkiye için değerli bir gündem unsuru olduğunu belirterek, “Ülkemiz dünya üzerinde çok büyük bir alanı kaplamamasına karşın, tıpkı anda yersel olarak kuraklık çok farklılıklar gösteriyor. Bunun sebebi şu; ülkemizi etkileyen yağış sistemlerinin izledikleri yörüngeler, kuzey, güney, batı ve doğuda farklı tesirler yaratıyor” dedi.
‘YAĞIŞLAR NEREDEYSE YARI YARIYA AZALMIŞ’Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün 3 aylık sıcaklık ve yağış datalarını de paylaşan Doç. Dr. Aksu, “Aralık ayı, uzun yıllar ortalama sıcaklıkları ülkemiz için 4.8 santigrat dereceyken; 2022 yılı Aralık ayı ortalaması 8 derece olmuş. 3.2 derece daha fazla sıcaklık gözlenmiş. Ocak ayına baktığımız vakit ülkemiz için 2.9 olması beklenen sıcaklık, 2023 yılı Ocak ayında 5.3 derece gerçekleşmiş. Ocak ayında ülkemizdeki en yüksek sıcaklık ise 24.2 derece ile Samsun’da görülmüş. Türkiye, son 53 yılda ocak ayında en yüksek ikinci sıcaklığı yaşamış. Yağışlara bakıldığında ise Türkiye geneli ocak ayı son 30 yılın ortalaması 69.8 mm iken; bu yılın ocak ayı ortalaması 33.2 mm olmuş. Yağışlar neredeyse yarı yarıya azalmış. Aralık ayında ise uzun yıllar Türkiye ortalaması 75.7 mm iken; Aralık 2022’de 36.3 mm yağış gerçekleşmiş. Tekrar yarı yarıya bir azalma kelam konusu” diye konuştu.’EGE İLE ANTALYA BÖLGESİNDE KURAKLIK YAŞANMIYOR’Kuraklığın çeşitli evreleri olduğunu hatırlatan Doç. Dr. Aksu, “Analizlerimizde yalnızca ortalama civarında yağış alıyorsak, buna olağan diyoruz. Ortalama altında aldığımız yağışlara nazaran de öbür evrelerle karşılaşıyoruz. Şu an Türkiye’de fevkalâde kurak ve çok şiddetli kurak olan bölgeler; Marmara, İç Anadolu, Orta Akdeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi. Öbür bölgelerde de orta ve hafif şiddetinde kuraklıklar var. Yalnızca Ege Bölgesi’nin büyük kısmında ve Antalya bölgesinde bir kuraklık yaşanmıyor. Ülkenin büyük bir kısmında, çeşitli şiddetlerdeki kuraklık, son 3 aylık bilgilere bakıldığında görülüyor” dedi.’OMEGA BLOKAJI ARTIK HALKIN DA LİTERATÜRÜNE GİRDİ’Balkanlardan ya da kuzeylerden gelen soğuk ve yağışlı yörüngelerin engellendiğini anlatan Doç. Dr. Aksu, “Bu yörüngeler, vakit zaman engelleme ile karşılaşıyor. Son yıllarda bu engellemelerin sıklığında artış oldu. Omega blokajı artık halkın da literatürüne girdi. Bu, şu demek; subtropik bölgedeki sıcak hava Türkiye ve civarını yer düzeyinde etkileyebiliyor. Bu blokaj yerden 5-6 kilometre yukarda gerçekleşen bir hava olayı. Bu olay, Türkiye üzerinde kış aylarında engelleme, blokaj ile karşılaştığı vakit ülkeye yağışlı sistemlerin gelmesi mümkün olamıyor. Birebir vakitte subtropik bölgeden sıcak hava akışı da meydana geliyor. Gördüğümüz ortalama sıcaklıklardaki yükselme ve yağışsız durum, bu engellemeden ötürü kaynaklanıyor. Zira yağışlı sistemlerin Türkiye’ye gelmesi mümkün olamıyor. Daha kuzeyden geçiyorlar. Bize yağış bırakamıyorlar” diye konuştu.’ÇOK ENTERESAN BİR DURUM İLE KARŞI KARŞIYAYIZ’
Kuraklığın doğal bir afet olduğunu hatırlatan Doç. Dr. Aksu, “Neredeyse literatürdeki bütün afetlerle muhatap bir ülkeyiz. Bunların büyük kısmı de meteorolojik karakterli doğal afetler. Çok enteresan bir durum ile karşı karşıyayız. Birebir anda bütün kuraklık şiddetlerinin, tıpkı ülkede farklı yerlerde görünmesi; çok seçkin bir durum. Şu an ülkemizde inanılmaz kurak durumu da olağan durum da yaşanıyor. Kuraklık; bizim iklimimizin bir kesimi. Bu coğrafyada yaşadığımız sürece, bugüne kadar ne kadar yaşadıysak, bundan sonra da yaşayacağız. İklim değişse de değişmese de kuraklık; bizim iklimimizin bir modülü. İklim değişimi ise kuraklıkların şiddet, müddet ve frekanslarında bariz değişimlere neden oluyor” dedi.
