SAMSUN Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ornitoloji Araştırmalar Merkezi’nin yürüttüğü çalışmalarda 175 çeşitten 165 bin kuş halkalandı. Prof. Dr. Kiraz Erciyas Yavuz, Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti’nde, 2002 yılından beri yaptığımız halkalama çalışmaları sonucunda 175 çeşitten 165 bine yakın kuş halkaladık dedi.Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti’nde OMÜ Ornitoloji Araştırmalar Merkezi vazifelileri tarafından 2002 yılı prestijiyle başlatılan kuş halkalama çalışmaları sürüyor. Cernek Halkalama İstasyonu’ndaki çalışma kapsamında deltanın çeşitli bölgelerine yerleştirilen 40 ağda yakalanan kuşlar, istasyona getirilip halkalanıyor. Halkama çalışmasının temelinde ise kuşların göç biyolojisi, konaklama ekolojisi ve göç stratejilerini öğrenmek amaçlanıyor.Çalışmalar hakkında bilgi veren OMÜ Ornitoloji Araştırmalar Merkezi vazifelisi Prof. Dr. Kiraz Erciyas Yavuz, Kızılırmak Deltası’ndaki Halkama İstasyonu’nda çalışmalarımıza 2002 yılının ilkbaharında başladık. Pandemi nedeniyle zoraki bir orta verdik lakin onun dışında her dönem ilkbaharda 15 Mart ve 30 Mayıs, sonbaharda ise 15 Ağustos ve 30 Ekim tarihleri ortasında kuş halkama çalışmalarımızı gerçekleştiriyoruz. Halkama her bir kuşa takılan metal lisanlı bir halka. Kuşların ölçümleri yapılıyor ve bunlar kuşlara yerleştiriliyor. Bu halkalarda her bir kuşa özel numara var, nasıl bizim TC kimlik numaramız var ise o numara da kuşa mahsus oluyor. Bu numaraların özelliği öteki ülkelerde halkalama çalışması yapan şahıslar için o kuşları yakalama imkanı sunuyor. Bu formda biz kuşların ne vakit, nerede ve nereye göç ettiklerini öğrenmiş oluyoruz dedi.Yakaladıkları her kuşu ölçtüklerini lisana getiren Prof. Dr. Yavuz, Her kuşu tek tek ölçüyoruz, yaşına, cinsiyetine ve yüküne bakıyoruz. Bu sayede yakalanan kuşlar tekrar yakalanabiliyor. Bu durumda değişen özellikleri gözlemleyebiliyoruz. Biz burada her kuşun göç biyolojisi, konaklama ekolojisi ve göç stratejisini çalışıyoruz. Genel olarak kuşların göçlerini anlamaya çalışıyoruz. ‘Hangi kuş nereden geliyor, hangi tarihler ortasında ne yoğunlukta geliyor’ diye gözlemliyoruz. Bütün bunlar uzun vadede izlendiği vakit farklı sonuçlar elde ediliyor. Sonuçta her yıl datalar değişiklik gösteriyor. Birtakım tiplerin daha geç, kimi tiplerin daha erken geldiğini gözlemliyoruz. Bu da çalışmalarımızın uzun vadede yapılması gerektiğini ortaya koyuyor sözlerini kullandı.
‘HALKALAMADA YENİ KUŞ ÇEŞİTLERİ KEŞFETTİK’
Dönemler içinde farklı kuş tiplerini yakaladıklarını ve Türkiye için keşfedilmemiş yeni cinsleri halkama çalışmalarında kayıt altına aldıklarını belirten Prof. Dr. Yavuz, şunları söylediİlkbahar ve sonbahar göçleri değişiklik gösteriyor. Sonbahar periyodunda göçler biraz daha ağır oluyor. Sonbaharda daha fazla kuş çeşidi yakalıyoruz. İlkbaharda 2 bine yakın, sonbaharda ise 8 ile 10 bin ortasında kuş yakalıyoruz. 2002 yılından bu yana yaptığımız çalışmalar sonucunda 175 tipten 165 bin kuş halkalaması yaptık. Bakıldığı vakit güzel bir sayı sahiden. Türkiye için yeni kayıtlarımız var, Küçük Sarıbacak üzere tipler yalnızca halkalama çalışmaları sırasında burada kaydedildi. Halkalama sırasında yeni tipler de keşfedebiliyoruz. Bunun yanı sıra halkalama çalışması yaptığımız ve sonrasında göç eden kuşlar İsrail’de, Ürdün’de, Mısır’da, Ukrayna’da, Finlandiya’da tekrar yakalandı. Bunları da biz gözlemleyebiliyoruz. Mesela 1 yalıçapkını kuşu biz halkaladıktan 3 gün sonra Mısır’da yakalandı. Bunun üzere geri bildirimler vasıtasıyla kaç günde ne kadar uzaklık gitmiş, nereye göç etmiş üzere soruların da karşılıklarını alıyoruz. (DHA)
